OVERGEWICHT

Een te zware hond is een ongezonde hond

De laatste decennia is een flinke toename gezien in overgewicht bij mensen. Overgewicht is inmiddels niet alleen bij mensen een belangrijk en veelvoorkomend probleem. Minstens 35% van alle honden en katten in Nederland is te dik. Rondkijkend op straat en in de spreekkamer van een dierenarts lijkt dit percentage zelfs wel rond de 50% te liggen.

Veel eigenaren vinden het wel gezellig staan, zo’n mollige herder. Overgewicht brengt echter grote gezondheidsrisico’s met zich mee en het is dan ook de hoogste tijd om in te grijpen.
Is uw hond te zwaar?

Voor de ene hond is drie kilo een perfect gewicht, terwijl een gewicht van 50 kilo een goed gewicht kan zijn voor een grote hond. Ook per ras kunnen de verschillen in het juiste gewicht groot zijn. Zo mag een teefje uit een lijn met kleinere typen Herders beduidend minder wegen dan een reu die uit een lijn voortkomt met groter gebouwde Herders.

Wat het ideale gewicht is, hangt dus onder meer af van de grootte en de bouw van het dier. Ieder dier moet dan ook individueel worden beoordeeld. Toch zijn er een aantal punten waaruit u zelf kunt afleiden of uw huisdier te dik is.

Links een oudduitse herder die duidelijk last van overgewicht heeft.
Deze hond staat op dieet.

Mogelijke kenmerken van een hond die te zwaar is:

Ribben die niet te voelen zijn. Ribben horen niet te zien, maar wel met gemak te voelen te zijn.
Het ontbreken van een taille. Bij het van bovenaf bekijken van uw dier hoort een taille te zien te zijn tussen de laatste ribben en de heupbotten. Dit stuk hoort dus smaller te zijn dan de ribben en ook smaller dan de heupen. Bij veel dieren is dit echter niet het geval en loopt het in één rechte lijn door of is het zelfs breder, vergelijkbaar met de “zwembandjes” bij mensen.
Een duidelijk aanwezige buik. Van de zijkant bekeken hoort de buikwand vanaf de ribben naar achteren toe omhoog op te lopen.
Verminderde activiteit (veel slapen, traag bewegen, weinig en slechts kort willen spelen) en/of een slecht uithoudingsvermogen
Medische oorzaken dienen uiteraard door de dierenarts te worden uitgesloten.

Gezondheidsrisico’s

Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat overgewicht flinke risico’s met zich meebrengt voor de gezondheid van hun dier. Onderstaand een overzicht van de gevolgen van overgewicht:
Kortere levensduur
Groter operatie risico
Suikerziekte
Verstopping of blaasontsteking door blaasgruis
Verhoogde vatbaarheid voor ziekten door verminderde immuniteit
Arthrose van gewrichten (gewrichtsslijtage) en andere meer plotseling optredende gewrichtsproblemen
Huidproblemen (bv. door plooivorming van de huid of door het minder goed kunnen verzorgen van de huid)
Vetbulten
Hartaandoeningen
Verhoogde vatbaarheid voor oververhitting
Verminderd uithoudingsvermogen
Etc.

Oorzaken

Overgewicht bij dieren ontstaat op dezelfde manier als bij mensen. Zodra een dier meer energie binnenkrijgt dan wordt verbruikt, zal overgewicht ontstaan.

Voeding

Een hond die teveel voer en teveel snoepjes aangeboden krijgt wordt op den duur te dik.
De energiedichtheid, de verteerbaarheid en de hoeveelheid voeding zijn belangrijk en zijn niet altijd even goed afgestemd op de behoeften van het dier, waardoor overgewicht kan optreden. Zo kan het geven van energierijke puppyvoeding aan een dier van 8 maanden oud leiden tot overgewicht. Naast de gewone voeding zijn de tussendoortjes vaak een boosdoener, meer dan u misschien zou denken. Neem bijvoorbeeld twee kleine blokjes kaas voor een kat van een gemiddeld lichaamsgewicht…hoe erg kan dat nou zijn als het binnen 5 seconden is opgepeuzeld, vraag u zich af? Deze twee blokjes kaas voor de kat zijn echter vergelijkbaar met een dik belegde hamburger van 2000 kilocalorieën voor een volwassen mens van een gemiddeld lichaamsgewicht….ongeveer de dagelijkse behoefte aan kilocalorieën!

Beweging

Naast voeding speelt beweging een grote rol. Een schoothondje die drie keer per dag vijf tot tien minuten wandelt, heeft meer kans op het verkrijgen overgewicht dan de jachthond die drie keer per dag een uur de longen uit zijn lijf rent. Daarnaast zullen oudere dieren overgewicht ontwikkelen als ze niet minder gevoerd worden, aangezien ze minder bewegen dan voorheen.

Ouderdom

Het minder actieve dagprogramma is niet de enige reden dat oudere dieren sneller overgewicht ontwikkelen. Oudere dieren hebben namelijk een lager basaal energieverbruik dan jongere honden, waardoor de energiebehoefte lager ligt.

Efficiënte stofwisseling – rasverschillen

Enkele rassen staan bekend om hun efficiënte stofwisseling. Dit kan erg frustrerend zijn, aangezien zo’n hond met dezelfde hoeveelheid voer en lichaamsbeweging als de buurhond van een ander ras toch echt aan overgewicht lijdt, terwijl de buurhond ergerlijk slank blijft.

Efficiënte stofwisseling – castratie / sterilisatie

Vaak wordt castratie of sterilisatie door eigenaren gezien als de grote boosdoener bij het optreden van overgewicht, waartegen niets te doen zou zijn. Dit is gelukkig niet het geval. Het is inderdaad zo dat de stofwisseling van dieren langzamer wordt zodra ze gecastreerd of gesteriliseerd zijn. Dieren worden dus eigenlijk een stuk efficiënter qua energieverbruik en hebben daardoor minder energie nodig. Als we ons dit echter realiseren kunnen we een toename van gewicht na de operatie voorkomen door het dier ongeveer driekwart van de hoeveelheid voer te geven die het dier voorafgaand aan de operatie kreeg.

Medische oorzaak

Sommige medicijnen, zoals bijvoorbeeld corticosteroïden, kunnen onder meer door een toename van de eetlust leiden tot overgewicht. Af en toe ligt een medische aandoening ten grondslag aan het overgewicht (bijvoorbeeld een schildklier die niet goed werkt of een overproductie aan hormonen van de bijnierschors). Een dierenarts zal deze oorzaken uit kunnen sluiten door het stellen van de juiste vragen en het uitvoeren van lichamelijk en eventueel aanvullend onderzoek.

Preventie van overgewicht

Alles wat er niet aan komt, hoeft er ook niet af. Dat klinkt simpel, maar zo simpel is het gelukkig ook. Als uw dier eenmaal te zwaar is, dan kan het – zowel voor uw dier als voor u! – best lastig zijn om uw dier de overtollige kilo’s weer kwijt te laten raken. Zoals in zoveel gevallen is ook bij overgewicht voorkomen beter dan genezen.

Heeft uw dier een gezond gewicht, probeer dit dan op peil te houden door onderstaande tips:
Twijfelt u welk voer het beste is voor uw dier? Vraag eventueel advies aan de fokker of dierenarts.
Zorg ervoor dat de voeding optimaal is afgestemd op de energiebehoefte, leeftijd, conditie en levensfase van uw dier.
Op de verpakking staan vaak richtlijnen die u kunt gebruiken om uw dier de juiste hoeveelheid voer te gegeven. Deze hoeveelheden zijn echter vaak aan de ruime kant en gebaseerd op een flink aantal uren lichaamsbeweging per dag, waarvan bij bepaalde honden geen sprake is. Daarnaast is de energiebehoefte van dieren niet gelijk, waardoor deze maten slechts grove richtlijnen zijn.
Geef liever geen tussendoortjes, dit is ook beter voor het gebit. Met een extra knuffel, wandeling of spelletje kun u uw dier ook belonen en verwennen en vaak hebben ze hier langer plezier van dan de paar seconden waarin het snoepje naar binnen wordt gewerkt.
Zorg ervoor dat uw dier voldoende beweging krijgt.
Het is belangrijk om uw hond regelmatig te wegen. Op die manier kunnen er tijdig simpele veranderingen in een voer- en mogelijk bewegingsschema worden doorgevoerd, zelfs nog voordat er sprake is van overgewicht.